İRTİFAK HAKKI
İşlemin yapımına ilişkin esaslar
(1) Tescil harici taşınmazlar üzerinde irtifak hakkı kurulması, hakkın kapsadığı
kısmın tapu planında gösterilmesi ve taşınmazın niteliği esas alınarak tescil edilmesi ile
mümkündür. Tescilli haritasına ve fenni belgelerine islenmesi gereken her turlu irtifak hakları
B.O.H.H.B.U. Yönetmeliği ile Kadastral Harita Üretimi ve Kontrolü Yönergesinin ilgili
hükümlerine uygun olarak ölçülür ve paftasına çizilir.
(2) Genel hususlar bölümünde belirtilen bilgi ve belgelere ek olarak irtifak hakkı güzergahını belirten projenin istenmesi veya irtifak hakkı güzergahının ilgililerince zeminde işaretlenmiş olması zorunludur.
(3) Lehine ve aleyhine irtifak hakkı tesis edilecek taşınmaz malın maliklerinin talep anında hangi parsel lehine, hangi parsel aleyhine irtifak hakkı tesis edileceğini açıkça belirtmeleri zorunludur.
(4) Görevli kadastro elemanları veya lisanslı büro teknik personeli tarafından olcu için gerekli
inceleme ve on hazırlıklar büroda yapılır. İlgili parsellerin pafta tersimat ve yüz ölçüm kontrolleri yapılarak hata olup olmadığı araştırılır. Hata belirlenmesi halinde ilgili mevzuatına göre ilsem yapılır.
(5) İlgilileri tarafından zeminde işaretlenen irtifak hakkı güzergahı kontrollü olarak ölçülür.
İrtifak hakkı güzergahının projede gösterilmiş olması halinde güzergahın paftaya islenmesi için gerekli ölçüler yapılır. Ölçü işlemlerinden sonra irtifak hakkı ile ilgili olarak düzenlenen iki nüsha değişiklik tasarımının İmar Yasası ve yönetmeliklerine uygunluğunun onayı için taşınmaz malların bulunduğu yere göre, belediye ve mücavir alan sınırları içinde belediye encümeninin olumlu kararının alınması ve onay için belediye başkanlığına, belediye ve mücavir alan sınırları dışında ise il encümeninin olumlu kararının alınması ve onay için il makamına bir üst yazı ile gönderilir. Belediye veya Valilikten olumlu karar geldikten sonra, kararın tarih ve no’su tescil bildiriminde belirtilmek suretiyle tescil bildirimi düzenlenir. Tescil bildirimleri düzenleyenler tarafından imzalanarak mudur veya yetkili mühendis tarafından onaylanır. İşlemin lisanslı bürolarca yapılması durumunda tescil bildirimleri düzenleyen lisanslı mühendis tarafından imzalanarak kontrol ve onay için ilgili kadastro müdürlüğüne verilir.
(6) Kamulaştırma Kanununa göre yapılacak irtifak hakkı tesislerinde belediye encümeni veya il encümeni kararı aranmaz.
(7) İrtifak hakkının yol, meydan gibi tescile tabi olmayan taşınmazlar üzerinden geçmesi durumunda, irtifak hakkı kapsamında kalan kısımlar, yeni ada ve parsel numarası verilerek, tescil dışı alanın hüküm ve tasarrufu altındaki idare adına ve mevcut vasfı ile tescil edilmek suretiyle irtifak hakkının tescili sağlanır. Tescili yapılan bu yerin, irtifak hakkı için tesis edildiği ve başka bir amaçla kullanılamayacağı hususunun tapu kütüğünün beyanlar hanesinde belirtilmesi sağlanmalıdır.
(8) Tescili gerektiren bir ayni hakkın doğması nedeniyle tapuya kaydedilen taşınmazda, daha sonra amacın ortadan kalktığının ve kayda tabi olmayan bir taşınmaza dönüştüğünün anlaşılması
durumunda hazırlanacak tescil bildirimi ile tapu sicilinden terkin edilmesi sağlanır.
(9) Üzerinde irtifak hakkı tesis edilmiş olan taşınmazın değişiklik işlemleri sonucunda
parçalara ayrılması veya başka taşınmazlarla birleşmesi durumunda, değişiklik işlemleri sonucu
taşınmaz üzerindeki irtifak hakkının isabet ettiği alanlar tapu planında yükümlü taşınmazlar olarak
işaretlenir.
(10) Üzerinde irtifak hakkı bulunan taşınmazın parçalara ayrılması sonucu oluşan taşınmazların tapu kayıtlarına nakli, Medeni Kanun’un 792 ve 793 uncu maddeleri ile Tapu Sicil
Tüzüğü’nün 66 ve 67’nci maddelerine göre yapılır.
(11) Kadastro görmeyen yerlerde kadastro müdürlüğü ve tapu sicil müdürlüğü için biri asıl
diğeri aslı niteliğinde olmak üzere iki nüsha tescil bildirimi düzenlenir.
(12) Kadastro gören yerlerde, Genel Müdürlük/Bölge Müdürlüğü, Kadastro Müdürlüğü ve
Tapu Sicil Müdürlüğü için biri asıl diğerleri aslı niteliğinde olmak üzere üç nüsha tescil bildirimi düzenlenir.
(13) Tescil bildirimleri isteklerine uygun olarak düzenlendiğine dair ilgilileri tarafından
imzalanır. Kadastro Müdürlüğünün kontrol ve onayını müteakip tescil bildirimleri ve ekleri tescil
için bir üst yazı ile ilgili tapu sicil müdürlüğüne gönderilir. Tescil işlemi yapıldıktan sonra tescil
bildirimi ve eklerinin aslı tapu sicil müdürlüğünde kalır, diğer nüshaları tescili takip eden on gün
içinde bir üst yazı ile kadastro müdürlüğüne iade edilir.
(14) İrtifak hakkı işlemiyle ilgili değişiklik tescilden sonra fen klasöründe belirtilir.
(15) Kadastro gören yerlerde düzenlenen tescil bildirimi ve eklerinin bir nüshası kadastro
müdürlüğüne intikal ettiği tarihi takip eden ayın onuna kadar Genel Müdürlük/Bölge Müdürlüğüne
bir üst yazı ile dosya halinde gönderilir.
Tapu planı yapılması
(1) Özel mülkiyete tabi olmadığı için tescilli olmayan taşınmazlarda tescili gerektirir bir ayni hak tesis edileceği zaman, ayni hakkın tesciline uygun olarak, tapu planının yapılması zorunludur